BiM – Beleven in Muziek

Beleven in Muziek

(English Version – Scroll Down)

Opeens zat het woordje ‘BiM’ in mijn hoofd en kreeg ik het er niet meer uit. ‘BiM’ is geluid, en geluid is trilling en trilling kun je voelen. En ‘BiM’ als afkorting van ‘Beleven in Muziek’ maakte deze naam voor de bijzondere activiteiten uit mijn muzieklessen compleet. Muziek horen en de trillingen van die muziek tegelijkertijd voelen. Ook na een nachtje slapen voelde de naam ‘BiM’ als methode goed. ‘Jammer voor de prullenbak maar BiM blijft’. In Nederland en België is het in mijn tak van sport zelfs een werkwoord geworden: ‘ik bim’, ‘wij bimmen’ of ‘gebimd worden’. Wel bijzonder toch? 

Maar wat is BiM? Zoals je hebt kunnen lezen voel je bij BiM de muziek bv een bepaald ritme, de maat of een melodielijn letterlijk op je lijf. In de praktijk bij mensen met ernstige meervoudige beperkingen vertaald de begeleider de muziek met het materiaal op het lichaam van deze persoon en geef je dan ook de mogelijkheid het eigen lichaam te ervaren. De muziek, het materiaal en de uitvoering vormen een eenheid zodat het herkenbaar en voorspelbaar wordt. Onverwachte gebeurtenissen of situaties geven bij mensen met ernstige meervoudige beperkingen spanning. Hierdoor sluiten ze zich vaak af van hun omgeving en is het moeilijk om echt contact te maken. Het communiceren gebeurt meestal op een non-verbale manier. Logisch dat voorspelbaarheid belangrijk is zodat iemand zich kan afstemmen op dat wat komen gaat. Dat geeft rust en ontspanning zodat er op een prettig en doelgericht gewerkt kan worden.

Muziek is emotie

Muziek heeft ook een appèl waarde. Ik zet andere muziek op als ik wil dansen of als ik ga uitrusten. Muziek is ook een sleutel om contact te maken, te communiceren of iemand ontspannen te krijgen of juist alert te maken. Er is onderzoek gedaan naar de alertheid bij mensen met ernstige meervoudige beperkingen (Vera Munde, 2011). En wat blijkt? De alertheidscurve van een auditieve prikkel, de muziek en een tactiele prikkel, het voelen van die muziek, vertonen dezelfde curve. Eerst is er een hoge alertheid van beide prikkels. Dan gedurende 10 tot 15 seconden wordt de alertheid minder om vervolgens allebei op een blijvende hoge alertheid te scoren. BiM raakt je dus fysiek maar ook emotioneel want muziek is emotie. Een super combinatie dus! 

Meer dan dertig jaar heb ik in het speciaal onderwijs gewerkt als vakdocent muziek met kinderen met ernstige meervoudige beperkingen met een kalenderleeftijd van 4 tot 20 jaar. Een deel van deze leerlingen had een ontwikkelingsniveau tot 2 jaar. Vanzelfsprekend dat het muziekonderwijs dan anders vormgegeven moet worden. Geen noten leren, niet zingen, oefenen op een muziekinstrument of een muziekstuk bespreken. Daar begint het muziekonderwijs bij het beleven van muziek en dan kijken naar de mogelijkheden om toch muziek onderwijs te kunnen geven. In die tijd maakte ik ook belevingstheater, een interactieve theatervorm met muziek voor mensen met ernstige meervoudige beperkingen. Deze producties waren gericht op de lichaamsgebonden beleving door alle zintuigen met als basis muziek. Uiteindelijk is de BiM-werkwijze een combinatie geworden van de bijzondere activiteiten uit mijn muzieklessen en het belevingstheater.

De BiM-werkwijze wordt ingezet door activiteitenbegeleiders, onderwijsassistenten, leerkrachten muziektherapeuten, logopedisten en ook ouders. Voornamelijk in het werkveld van mensen met ernstige beperkingen. De laatste jaren komt er steeds meer belangstelling voor de BiM-werkwijze vanuit de ouderenzorg. Begeleiders en therapeuten zoeken doelgerichte activiteiten om binnen de complementaire of belevingsgerichte zorg in te zetten bij mensen met dementie, Parkinson of NAH (Niet Aangeboren Hersenletsel). Door de duidelijk opbouw van de BiM-activiteiten is de BiM-werkwijze ook goed in te zetten voor mensen met ASS (Autisme Spectrum Stoornis). Ook vanuit het buitenland is er belangstelling voor de BiM-werkwijze. Zo heb ik cursus geven in België, in Duitsland (Basal in Musik) en op Cyprus (Body in Music).

Inmiddels zijn er meer dan dertig verschillende BiM-activiteiten met ieder hun eigen muziek, materiaal en een eigen uitvoering. In het BiM-dok, een werkgroep werken we met inmiddels 10 BiM-trainers aan de kwaliteit van de BiM-werkwijze en bedenken we nieuwe BiM-activiteiten. Binnen organisaties hebben we in Nederland en België 20 BiM-coachen die medewerkers die de BiM-cursus gevolgd hebben kunnen adviseren.

Om te leren ‘bimmen’ volg je de 2-daagse BiM-cursus. De 2 dagen hebben een tussenliggende periode van 6 tot 8 weken zodat je na de eerste dag met BiM-activiteiten op je werk aan de slag kunt gaan en je ervaringen en vragen op dag twee mee kunt nemen voor supervisie. Op de tweede dag leer je ook nieuwe BiM-activiteiten. Beide dagen zijn gericht op het bimmen in de praktijk. Wil je meer weten? Kijk dan op https://www.bim-werkwijze.info

Tot BiM!

Patrick Meuldijk

(Patrick Meuldijk is de grondlegger en trainer van de BiM-werkwijze, was vakleraar muziek in het speciaal onderwijs en mede-grondlegger van DOT Belevingstheater. Hij heeft meegewerkt aan ‘Muziek Speciaal’, lesmateriaal voor het speciaal onderwijs en de muziekmethode ‘ZOEM’ voor mensen met ernstige meervoudige beperkingen.)

Experience in Music

Suddenly the word ‘BiM’ was stuck in my head and I couldn’t get it out. ‘BiM’ is sound, and sound is vibration and you can feel vibration. And ‘BiM’ as an abbreviation of ‘Experience in Music’ completed this name for the special activities from my music lessons. Hear music and feel the vibrations of that music at the same time. Even after a night’s sleep, the name ‘BiM’ felt good as a method. In the Netherlands and Belgium it has even become a verb in my branch of sport: ‘I bim’, ‘we bim’ or ‘be bimd’. Very special, right?
But what is BiM? As you have read, you can literally feel a certain rhythm, measure or melody line on your body with BiM music. In practice with people with severe multiple disabilities, the accompanist translates the music with the material on the body of this person and gives you the opportunity to experience your own body. The music, the material and the performance form a unity so that it becomes recognizable and predictable. Unexpected events or situations cause tension in people with severe multiple disabilities. As a result, they often isolate themselves from their environment and it is difficult to make real contact. Communicating is usually done in a non-verbal way. It is logical that predictability is important so that someone can attune to what is to come. This gives peace and relaxation so that you can work in a pleasant and goal-oriented manner.

Music is emotion

Music also has great appeal. I put on different music when I want to dance or when I go to rest. Music is also a key to making contact, to communicate or to relax or alert someone. Alertness has been studied in people with severe multiple disabilities (Vera Munde, 2011). And guess what? The alertness curve of an auditory stimulus, the music and a tactile stimulus, the feeling of that music, show the same curve. First, there is a high alertness of both stimuli. Then for 10 to 15 seconds the alertness decreases and then both score on a permanent high alertness. BiM therefore touches you physically but also emotionally because music is emotion. So its a great combination!

For more than thirty years I have worked in special education as a music teacher with children with severe multiple disabilities with a calendar age of 4 to 20 years. Some of these students had a developmental level of up to 2 years. It goes without saying that music education must then be designed differently. No learning notes, no singing, practicing on a musical instrument or discussing a piece of music. There music education starts with experiencing music and then looking at the possibilities of being able to provide music education. At that time I also made experience theater, an interactive theater form with music for people with severe multiple disabilities. These productions focused on the body-bound experience through all the senses, based on music. Ultimately, the BiM method became a combination of the special activities from my music lessons and the experience theatre.

The BiM method is used by activity counselors, teaching assistants, music therapists, speech therapists and parents. Mainly in the field of work for people with severe disabilities. In recent years, there has been increasing interest in the BiM method from the care of the elderly. Supervisors and therapists are looking for targeted activities to use within complementary or experience-oriented care for people with dementia, Parkinson’s or NAH (Non-Congenital Brain Injury). Due to the clear structure of the BiM activities, the BiM method can also be used well for people with ASD (Autism Spectrum Disorder). There is also interest in the BiM method from abroad. I gave courses in Belgium, in Germany (Basal in Musik) and in Cyprus (Body in Music).
There are now more than thirty different BiM activities, each with its own music, material and performance. In the BiM dock, a working group, we are now working with 10 BiM trainers on the quality of the BiM working method and devising new BiM activities. Within organizations we have 20 BiM coaches in the Netherlands and Belgium who can advise employees who have followed the BiM course.
To learn ‘bimming’ you follow the 2-day BiM course. The 2 days have an intervening period of 6 to 8 weeks so that after the first day you can get started with BiM activities  at work and take your experiences and questions on day two for supervision. On the second day you will also learn new BiM activities. Both days are focused on ‘bimming’ in practice. Do you want to know more? Then look at https://www.bim-werkwerking.info
See you BiM!

Patrick Meuldijk

(Patrick Meuldijk is the founder and trainer of the BiM method, was a music teacher in special education and co-founder of DOT Experience Theater. He contributed to ‘Muziek Special’, teaching materials for special education and the music method ‘ZOEM’ for people with severe multiple disabilities.)